آرمان - مطهره شفیعی: برای برخی از آنها، حضور در مجلس دهم آنچنان انگیزه بالایی برای فعالیت در این ایام نیست که در هر کوی و بززن سیاسی سخن از انتخابات مجلس است هر چند قرار نیست که برای تصاحب کرسیهای مجلس تلاش نداشته باشند بلکه بنا به برخی شنیدهها مجلس دهم تنها حکم یک منزلگاه برای رسیدن به پاستور را برایشان دارد. مجلس اکثرا اصولگرا هم در نقش منتقد دولت ظاهر شده و به احضار، استیضاح وزرا و امور دیگر خواهد پرداخت.
ماجرا چیست؟
چندی است طیفی از اصولگرایان که اعضای تندرو این جریان سیاسی حضور پررنگتری در آن دارند پروژهای را در دست اجرا دارند تا اینچنین القا کنند عمر دولت روحانی بر خلاف روسای جمهور قبل چهارساله خواهد بود و او در انتخابات ریاست جمهوری سال96 آرای لازم برای بقا در پاستور را نخواهد داشت. نشریه طیف حزبا... نوشت که «حسن روحانی نخستین رئیس جمهور تکدورهای در تاریخ جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.» محمدرضا تاجیک از تئوریسینهای سیاسی، این تلاشها را پیش از این پیشبینی کرده بود به نحوی که در پاسخ به این سوال که « اگر دولت نتواند مشکلات را در دوران پسا تحریم حل کند میتوان پیشبینی کرد دولت روحانی نخستین دولت چهارساله در تاریخ سیاسی بعد از انقلاب باشد؟» پاسخ داده بود: «بعید نمیدانم اما این را منوط میکنم به اینکه چه آلترناتیوی در مقابل او شکل میگیرد.» و در واکنش به اینکه «همان آلترناتیوی که اشاره کردید مردم به واگرایی میرسند بازتولید خود را دارد که آلترناتیو جدی روحانی شود؟» گفت: «نمیدانم. مگر اینکه رقیب بخواهد با کارتهای جدیدی بازی کند و چهرههای جدید را وارد عرصه کند که به صورت نقیضی مردم به آقای روحانی رای ندهند یا با کارتهای جدید بیبدیلی بازی کند که بتواند اذهان عمومی جامعه را در سطوح مختلف کراس (cross= قطع کردن) و به خود متمایل کند.» اما در اظهارات تاجیک اشارهای به تلاش اصولگرایان برای حضور در مجلس با هدف پایان دولت چهارساله روحانی نشده است بلکه او تنها به رمزگشایی از استراتژی اصولگرایان پرداخته و راهکارهای نفوذ را مورد توجه قرار نداده است.
انتقاد از دولت برای تسهیل مسیر
راهکاری که اصولگرایان برای نیل به هدف خود از هماکنون پیگیری میکنند چنین است که به نقد بیامان از عملکرد دولت میپردازند و به نحوی از مباحث مربوط به انتخابات دوری میکنند تا آنچه در ذهن مخاطبانشان باقی میماند، عملکرد دولتی با مشکلات زیاد است و این نتیجه را بگیرند که نباید به طیف اصلاحات و اعتدالطلب که دولت تدبیر و امید را بر سرکار آوردند برای حضور در مجلس رای داد تا نیروهای اصولگرا گرهای از مشکلات باز کنند! یکی از نشریات اصولگرا در همین راستا نوشته است : « اجاره بهای مسکن و هزینه مواد غذایی، بنزین، گاز طبیعی و خدمات عمومی در دوره ریاستجمهوری روحانی افزایش یافته است و هنوز هیچ نشانهای از اینکه تحریمهای بین المللی چه زمانی لغو میشود دیده نمی شود. جدیدترین گزارشها حاکی است در چارچوب توافق هستهای و پایبندی ایران به کاهش فعالیتهای هستهای خود، تحریمهای بانکی و نفتی روز 12 ژانویه لغو خواهد شد، یعنی تقریبا یک ماه پس از تاریخی که برخی تحلیلگران قبلا پیشبینی کرده بودند.» در انتهای این نوشتار تخریبی و برنامهریزی شده چنین نتیجه گرفته میشود که «رایدهندگان ایرانی این ناکامیها را فراموش نخواهند کرد و در انتخابات ریاستجمهوری ژوئن 2017 روحانی را پی کار خود خواهند فرستاد.» هرچند تا زمان آن انتخابات وقت زیادی مانده است و دولت روحانی هنوز وقت دارد اوضاع اقتصادی را سامان ببخشد اما این مقاله میتواند بهطور غیرمستقیم به منزله تلاشی برای دلسرد کردن جناح میانهرو پیش از انتخابات پارلمانی و انتخابات مجلس خبرگان در فوریه 2016 باشد.
یارگیری ناکام از داخل اصلاحات
اصولگرایان برای اجرای برنامه خود شیوهای قدیمی را در دستور دارند؛ این شیوه همان ابزار قرار دادن اصلاحطلبان برای رسیدن به اهداف است. چند روز پیش بود که رسول منتجبنیا قائممقام حزب اعتماد ملی تاکید کرد: مردم به اصلاحات گرایش دارند و سایر جریانها باید به آرای مردم احترام بگذارند اما متاسفانه برخی افراد سعی دارند دولت را ناکارآمد نشان دهند تا بیشتر از چهار سال عمر نکند.قائم مقام حزب اعتماد ملی خاطرنشان کرد: «با گذشت کمتر از دوسال از عمر دولت شواهد نشان میدهد برخی در تلاشند که دولت را ناکارآمد نشان دهند و میخواهند عمر دولت چهارساله تمام شود تا بتوانند کاندیدای خود را به قدرت بازگردانند.» هر چند علی یونسی، دستیار ویژه رئیسجمهور هم پاسخی به این فضاسازی اصولگرایان داد و آن را شوخیهای سیاسی خواند.
چه باید کرد؟
به نظر میرسد چند راهکار برای ناکام کردن تندروهایی که خواب چهارساله کردن دولت روحانی را میبینند ، وجود دارد که مهمترین آن ترمیم کابینه در نقاطی است که احساس ضعف وجود دارد. با این اقدام هم بهانه از دست تندروها گرفته میشود و هم اینکه تغییرات جدید نشاط دیگری به کابینه و مردم میدهد. راهکار دیگر آگاهسازی مردم از اقدامات تندورهاست یعنی اقدامات آنها در پشت پرده را فاش سازند تا افکار عمومی قضاوت کند که در این صورت نهتنها شانس تندروها برای دولت دوازدهم تبدیل به کابوس خواهد شد بلکه زودتر از آن باید نغمه خداحافظی با مجلس دهم را سر دهند. هر چند روحانی اخیرا اشاره کرده بود که «دولت در انتخابات برای موفقیت جناح خاصی تلاش نمی کند» اما میزان مشارکت در انتخابات مجلس کمتر از انتخابات ریاست جمهوری است و اگر جناح اعتدالگرا و اصلاحطلب امیدوار است نتیجه خوبی به دست آورد، نیاز به این دارد که رایدهندگان معمولا مردد را به حضور در پای صندوقهای رای تشویق و ترغیب کند.
پرداخت یارانه غیرممکن است
آرمان: یارانه دی در حالی امشب به حساب یارانه بگیران واریز میشود که علاوه بر مشکلاتی که پیش از این در زمینه تامین منابع مالی یارانهها وجود داشته است، افت قیمت نفت هم به مشکلات دامن زده است. روز گذشته و در آستانه واریز یارانههای نقدی به حساب شهروندان یک مقام مسئول نفتی با اشاره به تاثیر کاهش قیمت نفت بر تامین منابع پرداخت یارانهها، گفت: از ابتدای سال جاری تاکنون سازمان مالیاتی حساب بانکی پالایش و پخش را چند بار مسدود کرده است. همزمان یک عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس گفت: «درآمدهای دولت از راه فروش نفت آنچنان کاهش یافته که اکنون دولت مجبور است بیش از این درآمدها هر ماه یارانه نقدی پرداخت کند.»
کابوس پرداخت یارانه
دولتمردان در دولت یازدهم بارها از هزینه هنگفتی که پرداخت یارانههای نقدی بر دولت تحمیل میکند گله کردهاند. آنها شبی را که قرار است یارانه پرداخت شود شب کابوس توصیف کردهاند و کار تا جایی پیش رفته است که برخی از وزرا رسما اعلام میکنند هدفشان حذف یارانههاست و تمام تلاشهای خود را در این زمینه انجام میدهند. واقعیت این است که دولت دو برابر درآمدهای نفتی به مردم یارانه نقدی میدهد. با قیمتهای فعلی درآمد سالانه ایران از محل صدور نفت خام به رقم ۲۸ هزار میلیارد تومان میرسد. این در حالی است که دولت سالانه ۴۲ هزار میلیارد یارانه نقدی پرداخت میکند. روز گذشته یک مقام مسئول نفتی با اشاره به تاثیر کاهش قیمت نفت بر تامین منابع پرداخت یارانهها، گفت: از ابتدای سال جاری تاکنون سازمان مالیاتی حساب بانکی پالایش و پخش را چند بار مسدود کرده است. به گزارش مهر، احمدرضا اسدی درباره تامین بخشی از یارانه نقدی توسط شرکت ملی پالایش و پخش فراوردههای نفتی، گفت: وجوه مربوط به بهای نفت خامی که شرکتهای پالایشی دریافت میکنند، به دو شکل به دولت پرداخت میشود؛ بخش اول به صورت مابه التفاوت بهای فراورده با نرخ بینالمللی که دولت یارانه آن را پرداخت میکند، تسویه میشود و بخش دیگر به صورت نقدی از طریق مجاری عرضه سوخت وصول میشود. او با اعلام اینکه در حال حاضر دولت به دلیل کاهش بهای نفت خام و فراوردههای نفتی یارانه کمتری پرداخت میکند، تصریح کرد: وجوه حاصل از فروش فراورده نفتی در مجاری عرضه چند ذینفع اصلی دارد، شرکت ملی نفت 5/14 درصد و سازمان هدفمندی یارانهها نیز 5/85 درصد از آن را میگیرند. این مقام مسئول با بیان اینکه البته این ۱۰۰ درصد بعد از برداشت مالیات حساب میشود، اظهار داشت: به عبارت دیگر، ۲۳ درصد از بهای بنزین، مالیات بر ارزش افزوده است که سازمان امور مالیاتی این را به عنوان حق خود طلب میکند و پس از آن بین دو شرکت دیگر تقسیم میشود. او با بیان اینکه براساس مصوبه هیات دولت رقمی که ماهانه به عنوان یارانه شرکت پالایش و پخش نفتی پرداخت میکند، بالغ بر ۲۱۶۳ میلیارد تومان است، بیان کرد: برخی شرکتها میگویند اگر یک ماه این مبلغ را به ما بدهید یک کارخانه پتروشیمی راه اندازی میکنیم، بنابراین نمیشود که ما هم به دنبال اقتصاد مقاومتی باشیم و هم یارانه بدهیم. مدیر مالی شرکت پالایش و پخش فراوردههای نفتی با اشاره به عدم پرداخت وجوه مربوط به فروش فراوردههای نفتی از سوی برخی خریداران، تاکید کرد: این در حالی است که ذینفعان و طلبکاران ما وجوهشان را ماهانه میخواهند و به عنوان نمونه اگر به موقع مالیات را پرداخت نکنیم، زود حسابهای بانکی را مسدود میکند. اسدی با بیان اینکه حدودا چهار ماه در سال حسابهای شرکت پالایش و پخش نفتی بسته است، گفت: از سوی دیگر عدم وصول وجوه مربوط به فروش مشکل دیگری را ایجاد کرد، به طوریکه چون باید پول هدفمندی را حتما پرداخت کنیم، گاه پول سایر ذینفعان را مجبور میشویم به هدفمندی بدهیم. او با بیان اینکه یکی از این ذینفعان پروژههای شرکت ملی پالایش و پخش است، تصریح کرد: براساس قانون بودجه باید ۵ درصد از فروش را برای پروژههایی همچون خط لوله، پالایشگاههای دولتی حفظ و نگهداشت انبارهای پخش صرف کنیم.
ادامه پرداخت یارانه امکانپذیر نیست
همزمان عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس گفت: برخلاف برنامهریزیهای صورت گرفته، اقتصاد ایران نتوانسته از وابستگی به نفت رهایی یابد و اکنون بخش عمدهای از درآمدهای دولت از طریق فروش نفت و اخذ وجوه حاصل از آن تامین میشود. به گزارش خبرآنلاین، موسیالرضا ثروتی با بیان این مطلب اظهار داشت: کاهش قیمت جهانی نفت میزان درآمدهای دولت را کاهش میدهد و در روند اجرای پروژههای عمرانی تاثیرگذار خواهد بود. او افزود: تجربه سالهای اخیر نشان میدهد هرگونه کاهش قیمت نفت در کسب درآمدهای دولت موثر بوده و در چگونگی اجرای پروژههای عمرانی نیز تاثیر دارد. ثروتی تصریح کرد: در سال جاری کاهش قیمت نفت سبب شده تا دولت با کسری بودجه مواجه شود و این مساله در طرحهای عمرانی و روند تولید کشور موثر بوده است. ثروتی تاکید کرد: درآمدهای دولت از راه فروش نفت آنچنان کاهش یافته که اکنون دولت مجبور است بیش از این درآمدها هر ماه یارانه نقدی پرداخت کند؛ در حالی که ادامه این روند برای دولت در سال 95 امکانپذیر نخواهد بود و دولت را با مشکلات جدی در تامین منابع مالی مواجه خواهد ساخت.
حذف یارانه 3 میلیون نفر
روز گذشته برخی منابع خبری اعلام کردند در حالی وزارت کار از حذف یارانه نقدی ۱۸ سالهها به بالا که کارت ملی ندارد، از بهمن ماه خبر داده که بنابر آخرین آمار سازمان ثبت احوال، شمار آنها حدود ۳ میلیون نفر است و این افراد ۲۰ روز فرصت دارند نسبت به دریافت کارت ملی اقدام کنند.