روزنامه آرمان | شماره ۲۹۴۵ | ۱۳۹۴ شنبه ۱۹ دی |
3تیتر محم روزنامه ارمان
آرمان - مطهره شفیعی: آیتا... سید حسن خمینی این روزها مانند آن روزها که مورد هجمه تندروها قرار میگرفت، سکوت کرده است؛ سکوتی که ابتدا از امام خمینی(ره) و سپس از اساتیدش آیات عظام وحید خراسانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، جوادیآملی، موسوی اردبیلی، مظاهری اصفهانی و... آموخته است. سیدحسن خمینی مانند آن روز که مورد هجمه تندروها در حرم امام خمینی(ره) قرار گرفت و برای هجمهگران دعا کرد امروز هم مانند آن روز، گذشت را سرلوحه کار خود قرار داده و در برابر آنچه نکرده و به او نسبت میدهند مانند همیشه لبخندی آرام میزند تا بگوید او یادگار امامی است که اخلاق برای او در صدر همه موضوعات قرار داشت و اکنون نوبت اوست که در برابر هجمههایی که به واسطه حضورش در انتخابات مجلس خبرگان به او وارد میشود، سکوت کند؛ سکوتی که سرشار از ناگفته هاست.
سرانجام آزمون اجتهاد
«آزمون اجتهاد» کلید واژه بحث این روزهای شورای نگهبان، علما، سیاسیون و دلسوزان است. آزمونی که شورای نگهبان برای تایید اجتهاد کاندیداهایی برگزار کرد که اجتهادشان به اثبات نرسیده یا تردیدی نسبت به آن وجود دارد. این آزمون اواخر هفته گذشته برگزار شد و چهرههای سرشناسی از جمله آیتا... سیدحسن خمینی و آیتا... موسوی بجنوردی در آن حضور پیدا نکردند و همین عدمحضور آغازگر ماجرای جدیدی بود. فصل اول این ماجرا پس از اظهارات سخنگوی شورای نگهبان پس از آزمون جامع بود. نجاتا... ابراهیمیان در آن روز و در حالی که همگان این پرسش را داشتند که نتیجه عدمحضور بزرگان در آزمون چه خواهد بود گفت: « عدمحضور این اشخاص راه احراز اجتهاد را مسدود کرد.» و این به معنای ردصلاحیت آنهاست اما نباید فراموش شود که پیش از این موضوع، «آیتا... مومن از فقهای شورای نگهبان گفته بود: «کسی هم که ما با او آشنایی نداریم اما در حوزه تدریس میکند، نوارهای جلسات درس او نیز موجود است، خوب هم درس میدهد، ملاست و در مسائل سیاسی هم اظهارنظر کرده و مواضعش روشن است؛ این فرد هم نیازی به امتحان اجتهاد ندارد. بنابراین وقتی فقهای شورای نگهبان تشخیص بدهند که یک فرد اعلمیت و همه شرایط را دارد یعنی یک ارتباط علمی با او داشته باشند و برایشان اجتهاد و صلاحیت فرد ثابت شود، دیگر نیازی به آزمون اجتهاد نیست.» که برخی سعی در نادیده شدن این جملات کردند تا به اهداف برنامهریزی شده خود برای سنگاندازی در مسیر حضور آیتا... سیدحسن خمینی برسند. اما این دلواپسان فراموش کردند که شورای نگهبان بر اساس قوانین خود اقدام خواهد کرد و شایعه و شائبه جایگاهی در تصمیمگیری این نهاد ندارد. شورای نگهبان پس از انتشار اظهارات آیتا... مومن طی اطلاعیهای تاکید کرد آنهایی از حضور در آزمون معاف هستند که قبلا نماینده مجلس خبرگان بودهاند یا اینکه اجتهادشان به اثبات رسیده باشد. هر چند برخی این موضوع را مطرح کردند که «شورای نگهبان الزام قانونی برای برگزاری امتحان نداشته و تنها به عنوان یک روش برای رسیدن به یقین از آن استفاده کرده است. به این ترتیب اظهاراتی با این مضمون که هرکس در آزمون شرکت نکرده واجد صلاحیت تشخیص داده نمیشود، محل تردید است.» تا اینکه سخنگوی شورای نگهبان تکلیف را مشخص کرد. ابراهیمیان گفت: «بنابر اعلام نظر آیتا... مومن عضو فقهای مجلس خبرگان رهبری، ممکن است در ادامه بررسی صلاحیتها، داوطلبی که در آزمون شرکت نکرده است، شرایط اجتهادش محرز شود و بتواند در ادامه مسیر انتخابات حضور داشته باشد.» سخنگوی شورای نگهبان همچنین افزود: «پیامکی برای غایبان آزمون خبرگان رهبری مبنی بر انصراف از داوطلبی ارسال نشده است. داوطلبانی که چنین پیامکی را دریافت کردهاند میتوانند شماره ارسالکننده این پیامک را برای پیگیریهای بعدی در اختیار شورای نگهبان قرار دهند.»
راهی که دلواپسان طی کردند
هراس از حقیقت تنها تعریفی است که میتوان درباره رفتار و عملکرد این روزهای مخالفان خط اعتدالی که امام خمینی آموزگار آن بود، بیان کرد. حضور سیدحسن خمینی به منزله نقطه پایان بر روزهای خوش دلواپسانی بود که تصور میکردند دلسوزانی مانند یادگار امام ورودی به انتخابات نخواهند داشت اما اکنون بدترین لحظه برای آنها زمانی است که با استقبال عظیم مردم از این حضور مواجه میشوند. در این میان دلواپسان در اتاق فکر خود، یک جمله آیتا... سیدحسن خمینی را در خاطر نداشتند؛ آنگاه که روز ثبتنام گفت: «امام به ما آموختند برای حفظ و تحکیم این انقلاب از همهچیز خود بگذریم و من نیز برای انقلاب از آبروی خود خواهم گذشت.» این یعنی هجمهها و شایعاتی که به طور حتم از سوی بدخواهان برنامهریزی شده است، تاثیری بر تصمیم یادگار امام نخواهد داشت.
شائبه اقدام مغایر خواست امام
قبل از ثبتنام آیتا... سید حسن خمینی برخی سعی کردند در تصمیم او تردید ایجاد کنند. چنانکه این حضور را مغایر با خواست امام مبنی بر حضور اطرافیانش در قدرت خواندند که سیدحسن خمینی در روز ثبتنام اینگونه به آنها پاسخ داد: «این حضور بر اساس دستور امام مبنی بر دفاع از آرمانهای جمهوری اسلامی است.» پس از ناکامی در امر منصرف کردن یادگار امام از ادامه مسیر بود که فاز بعدی تخریب آغاز شد و مسئول دفتر آیتا... مصباحیزدی گفت: «هاشمی به دنبال سیاسی کردن مجلس خبرگان است و برای اجرای برنامه خود نیاز به سربازانی دارد که بهترین آن نوههای حضرت امام(ره) هستند. » اما آیتا... سیدحسن خمینی پیشتر پاسخ این هجمهها را با گفتن این جملات که «درس مرحوم آخوند این است که اگر میخواهید مردانه زندگی کنید باید هزینه دهید و همهچیز به 6 متر پارچه روی سر نیست! بلکه باید هزینه دهید؛ مسیر روزی پلو دارد و روزی ناسزا شنیدن.» داده بود یعنی او خود را آماده شنیدن این اظهارات کرده بود و کرده است. در مرحله بعدی و قبل از بررسیهای شورای نگهبان و پیش از بحث آزمون بود که عدهای از دلواپسان پروژه آینده را لو دادند. اکنون نیز فرمان سکوت به دلواپسانی داده شد که سعی داشتند به هر طریقی سیدحسن خمینی را آماج تهمتها قرار دهند اما آنها دست از شیوههای نخنما شده خود برنخواهند داشت.
راهکارهای تاییدصلاحیت
شورای نگهبان برای بررسی احراز صلاحیتهای علمی نامزدهای خبرگان و تشخیص اجتهاد آنان، چهار راه را اعلام کرده است. یکی اینکه اجتهاد افراد آنقدر مشهور باشد که حوزهها و علما و فقها این را بدانند. مانند مراجع و افراد صاحب فتوا که همه در حوزههای درسی و... از اجتهاد آنان خبر دارند. از کسانی که در چنین حدی از فقاهت و اجتهاد هستند، آزمون نمیگیرند. کسانی که چندین کتاب تحقیقی فقهی نوشتهاند، نیز اجتهادشان مشخص است. چون اینگونه کتابها را فقط مجتهدین میتوانند بنویسند. برای همین است که درباره برخی کاندیداها، شورای نگهبان در تایید اجتهادشان به جزوههایشان استناد میکند. سومین راه احراز صلاحیت نیز کلاسهای درس برخی از آقایان است که در میان فضلا و علما جا افتاده است. کسانی که مجتهد نباشند، نمیتوانند چنین کلاسهایی را برگزار کنند. به جز کسانی که شهرت به اجتهاد دارند، کتب تحقیقی نشاندهنده اجتهاد دارند یا کلاسهای درسشان نشاندهنده اجتهادشان باشد؛ دیگران باید در آزمون تشخیص اجتهاد شرکت کنند؛ یعنی اگر کسی هیچ یک از این سه ویژگی را نداشته باشد، شورای نگهبان ناچار است که از طریق آزمون اجتهادش را تشخیص دهد. دراین میان باید در نظر داشت: «آیتا... سید حسن خمینی به تدریس دروسی میپردازد که شرط اصلی تدریس آن اجتهاد متجزی است و بیش از ۲۰۰ شاگرد پای درس رسائل وی حاضر میشدند که این تعداد شاگرد با توجه به کلاسهای مشابه، تعداد قابل توجهی به شمار میرود.»
تایید اجتهاد سید حسن خمینی
پیش از مسائل عنوان شد که آیتا... وحید خراسانی اجتهاد سید حسن خمینی را تایید کرده و گفته است: «سیدحسن امید آینده حوزه علمیه است.» آیتا... جوادیآملی از مراجع تقلید نیز درباره جایگاه علمی سیدحسن خمینی میگوید: «سیدحسن آقا از نظر فقهی در زمره علمای بزرگی است که جلسات درس فقه و اصول را بسیار خوب و پربار برگزار میکند و بنده ایشان را از هر حیث واجد شرایط میدانم.» آیتا... حاج شیخ عباس محفوظی از مراجع تقلید نیز ضمن تاکید بر مراتب فقهی و اجتهادی سیدحسن خمینی از کاندیداتوری او برای مجلس خبرگان استقبال کرده است. آیتا... سیدمصطفی محقق داماد نیز درباره اجتهاد سیدحسن خمینی میگوید: نظر بنده درباره ایشان همان نظر اخوی است. آیتا... سیدعلی محقق داماد از اساتید حوزه علمیه قم ضمن تجلیل از شخصیت خانوادگی و علمی یادگار گرامی امام، سیدحسن خمینی تاکید کرد: «ایشان به رتبه اجتهاد و قدرت استنباط نائل آمده است.»
آیتا... موسوی بجنوردی تایید شده است
آیتا... موسوی بجنوردی هم در این ایام از گزند دلواپسان در امان نبود و او هم که در آزمون اجتهاد دعوت نشده بود از سوی بدخواهان رد صلاحیت شده خوانده شد اما این دلواپسان نمیدانستند که موسوی بجنوردی رئیس شورای عالی قضائی در زمان امام بوده که شرط احراز این سمت هم اجتهاد است. بنابراین بار دیگر تیر تندروها به سنگ خورد.
آرمان- علیرضا سالار: همهچیز از اعدام شیخ نمر روحانی شیعی منتقد دولت عربستان شروع شد. بعد از آن بود که حمله گروهی به سفارتخانه عربستان در تهران و کنسولگری این کشور در مشهد سبب بالا گرفتن تنشها بین ایران و عربستان شد و هرچند که مقامات ایرانی اقدامات حمله کنندگان را محکوم کردند، اما عربستان سفیر خود را فراخواند و روابط دیپلماتیکش را با ایران قطع کرد. در ادامه قطر و کویت نیز در اعتراض به ایران و در حمایت از عربستان عمل کردند. شایعه شد که ترکیه نیز سفیر ایران را احضار کرده است که سفیر ایران در آنکارا ادعای برخی رسانهها مبنی بر احضار را رد کرد و نوشت: روز پنجشنبه با مدیر کل منطقهای وزارت امور خارجه درباره سفر رئیس سازمان آموزش عالی ترکیه و رئیس اداره دیانت ترکیه به ایران گفتوگو کردیم. همچنین یک منبع آگاه در وزارت امور خارجه در رابطه با برخی اخبار منتشر شده درباره قطع رابطه کومور با ایران گفت: کومور سفیر خود را برای پارهای مشورتها فراخوانده است اما تصمیمی جهت قطع روابط اعلام نکرده است. هرچند این پایان کار نبود و چهارشنبه شب گذشته عربستان سعودی، سفارت ایران در یمن را هدف موشک قرار داد تا آتش اختلافات بین دو کشور شعلهورتر شود. طبق شنیدهها بر اثر برخورد ترکشهای موشکهای سعودی، خساراتی به دیوار ساختمان سفارت وارد آمد و تعدادی از نیروهای حفاظت نمایندگی زخمی شدند. هرچند سعودیها حمله به این مکان را انکار کردند.
حمله موشکی به سفارت ایران
در همین رابطه سخنگوی وزارت خارجه کشورمان حمله موشکی هواپیماهای عربستان به سفارت ایران در صنعا را محکوم کرد. حسین جابر انصاری اظهار داشت: این اقدام آگاهانه و عامدانه دولت عربستان نقض همه کنوانسیونها و قواعد حقوقی بین المللی در زمینه حفاظت از امنیت و مصونیت اماکن دیپلماتیک در همه وضعیتها بوده و مسئولیت این اقدام و همچنین جبران خسارتهای وارده به ساختمان و جراحات وارده به تعدادی از کارکنان سفارت برعهده دولت عربستان است. وی ادامه داد: بدیهی است جمهوری اسلامی ایران حق خود برای پیگیری این موضوع را محفوظ میدارد. عربستان اما به سرعت به این سخنان جابری انصاری واکنش نشان داد. سخنگوی ائتلاف ضد یمنی تحت رهبری عربستان اظهار داشت: این گفته تهران را که هواپیماهای سعودی به سفارت ایران در صنعا حمله کردهاند، بررسی میکنیم. احمد عسیری در ادامه، در تلاش برای توجیه این اقدام مدعی شد: حوثیها از سفارتخانههای متروکه برای عملیات نظامی استفاده میکنند. همچنین پس از موضعگیری وزارت خارجه ایران در قبال حمله جنگندههای سعودی به سفارت کشورمان در صنعا، رسانههای سعودی ادعا کردند که منابعشان در صنعا گزارش دادهاند که ساختمان سفارت ایران در صنعا سالم است و آسیبی به آن وارد نشده است. این خبر در چند خبرگزاری اروپایی نیز بازتاب داده شد و سایت الریاض به نقل از خبرگزاری آلمان گزارش داد که شاهدان محلی میگویند هیچ گونه آثار تخریب روی ساختمان دیده نمیشود و از ابتدای حملات سعودی علیه یمن، حملات هوایی به آن انجام نشده است. سخنگوی کاخ سفید هم روز پنجشنبه در پاسخ یک خبرنگار درباره حمله عربستان به سفارت ایران در صنعا گفت که درباره این حمله دو بیانیه مطرح شده است. جاش ارنست اضافه کرد: ایران «ادعا میکند» که سفارت این کشور در صنعا آسیب دیده، اما از طرف دیگر، برخی گزارشها میگویند آسیبی به این ساختمان وارد نشده است. وی تاکید کرد واشنگتن در حال بررسی صحت و سقم این بیانیههاست.
خودداری عربستان از ورود به جنگ
در پی تنش اخیر میان عربستان و ایران، جانشین ولیعهد عربستان تاکید کرد که کشورش اجازه نمیدهد این تنش به جنگ بینجامد. به گزارش پایگاه خبری شبکه العالم، محمد بن سلمان وزیر دفاع و جانشین ولیعهد عربستان در گفتوگو با نشریه انگلیسیزبان اکونومیست، در پاسخ به سوالی درباره امکان وقوع جنگ مستقیم میان دو کشور گفت: به هیچوجه چنین چیزی را پیشبینی نمیکنیم و هرکسی که تشویق به جنگ کند، حتما از سلامت کامل عقلی برخوردار نیست؛ زیرا جنگ عربستان و ایران آغاز فاجعهای بزرگ برای منطقه است و بازتاب مهم و گستردهای بر دیگر کشورهای جهان خواهد داشت. مسلما اجازه چنین چیزی را نخواهیم داد. خبرنگار اکونومیست از بنسلمان پرسید: آیا شما با قطع روابط دیپلماتیک با ایران، به نحوی غیرمنصفانه به تنشها دامن نزدید؟ که جانشین ولیعهد عربستان در پاسخ مدعی شد: برعکس، ما فکر میکردیم که تنشها (در صورت عدم قطع رابطه) بیشتر تشدید میشدند. تصور کنید اگر یک دیپلمات سعودی یا یکی از خانوادهها و فرزندان آنها در ایران مورد حمله قرار میگرفت. وضعیت ایران خیلی سختتر میشد. بنسلمان در بخش دیگری از این مصاحبه، احتمال درگیری مستقیم با ایران بر سر تنشهای فعلی را رد و تاکید کرد: اگر به خاطر این ماجراست، فکر نمیکنم که بتواند عامل تشدید تنشها بین عربستان سعودی و ایران شود. چون تشدید تنشها با ایران، همین الان هم به سطوح بسیار بالا رسیده است و ما تا آخرین حد ممکن برای دامن نزدن به تنشها تلاش میکنیم. ما تنها با اتفاقات و گامهایی که علیه ما برداشته میشود، مقابله میکنیم. همچنین یکی از شاهزادههای سعودی با هشدار نسبت به ماجراجویی علیه تهران، تاکید کرد در صورتیکه ریاض ایران را تحریک کند، این کشور میتواند عربستان را طی ۲۴ساعت تخریب کند. «طلال بن عبدالعزیز» شاهزاده سعودی که در آلمان بهسر میبرد، در گفتوگویی با شبکه تلویزیونی «فاکسنیوز» به برخی موضوعها از جمله به وجود اختلاف در خاندان آلسعود درباره یمن و نیز تنشهای اخیر ایران و عربستان پرداخت. وی افزود: عربستان به این نتیجه رسیده که با تصمیمهای اشتباه خود وارد یک جنگ فرسایسی علیه یمن شده و به زودی راهحلی را که پیش از جنگ آن را رد میکرد، قبول میکند. این شاهزاده سعودی درباره اختلافات کنونی عربستان و ایران هم تاکید کرد: ما به همپیمانان خود اعلام کردهایم که با تهدید و تحریک ایران قمار نخواهیم کرد؛ ما نمیخواهیم درهای آتش جهنم را به روی خود باز کنیم؛ زیرا ایران، یمن نیست و نیروهای ایرانی میتوانند طی ۲۴ساعت زیرساختها و نهادهای نظامی عربستان را نابود کنند.
آرمان - یاسمین طالقانی: 4 دی ماه بود که پایگاه اینترنتی موسسه گلوبال ریسک اینسایت، «محمد جواد ظریف» وزیر خارجه ایران را به عنوان شخصیت سال 2015 از نظر ریسکپذیری سیاسی معرفی کرد. در گزارش این پایگاه آمده بود: «سال 2015 از نظر ریسک سیاسی، سال هیجانانگیزی بود و تحولات سیاسی در سراسر جهان و تنشهای بسیاری در منطقهای که دچار خشونت بوده، وجود داشت اما با نگرش مثبت به صحنه بینالمللی، توافق هستهای ایران با گروه 1+5 در 14ژوییه مهمترین و بانفوذترین رخداد این سال به شمار میرود. این موسسه همچنین اعلام کرده است که ظریف از طریق دیپلماسی ماهرانه و مذاکرات دشوار عمل کرد. اگرچه هنوز قضاوت درباره موفقیت کامل این توافق، بسیار زود است اما دیپلماسی و سخنان ماهرانه وی، به ایران و آمریکا امکان داد که رودر رو درباره این توافق و لغو تحریمهای اعمال شده بر اقتصاد ایران، مذاکره کنند. در ادامه این گزارش آمده است: این شاهکار شایسته دریافت جایزه امسال است. ظریف نشان داده است که فعال سیاسی توانا و نیرومند و مذاکرهکننده ماهری است که ادامه نقشآفرینی وی به عنوان هدایتکننده و سکاندار سیاست خارجی ایران، امکانات هیجانانگیز جدیدی برای دوره پساتحریم ایران، فراهم خواهد کرد. موسسه گلوبال ریسک اینسایت سپس به سه علت اصلی که ظریف را شایسته دریافت این جایزه میسازد، اشاره کرده و افزوده است: نقشآفرینی شایسته و به یادماندنی ظریف در مدیریت مذاکرات هستهای ایران، دو تحول مثبت به وجود میآورد: ایجاد توانایی برای ایران برای دستیابی به توافق با 1+5 درباره تواناییهای هستهای خود. ایران اکنون از توانایی بالقوه و بالفعل برای استفاده از نفوذ گسترش یابنده خود برای حل و فصل سایر مسائل و بحرانهای منطقهای برخوردار است.» اما آیا این چهره محبوب دارایگرای سیاسی در داخل کشور هم هست؟ بیشترین هجمهکنندگان به ظریف اعضای جبهه پایداری بودند و اصلاحطلبان در بیشتر موارد او را تشویق میکنند. روزی که حسن روحانی او را به عنوان وزیر خارجه معرفی کرد برخی عنوان کردند که گرایش سیاسی او به سمت اصولگرایان است و در این راستا او را رقیب اصلاحطلبان نامیدند اما به مرور مشخص شد او فاقد گرایش سیاسی است و البته اگر هم گرایشی داشته باشد هیچگاه نشان نداده است چون به اعتقاد ظریف دخیل کردن گرایشهای سیاسی در امور سیاست خارجه و بینالملل به منزله یک مانع بزرگ است. محبوبیت ظریف در جامعه هر روز بیش از گذشته میشود به ویژه پس از توافق هستهای این محبوبیت به شکل چشمگیری افزایش یافته است. اما اکنون که به برگزاری انتخاباتهای مجلس شورای اسلامی و خبرگان نزدیک میشویم حمایت و اظهارات ظریف نسبت به هر کاندیدایی باشد به منزله تبلیغی موثر برای آن کاندیداست اما برخی هستند که با جعل سخنان ظریف یا ساختن صفحات مجازی به نام وزیر خارجه و گذاشتن سطوری در تعریف از خود در آن صفحه نشان میدهند که ظریف نگاه مثبتی به آنها دارد که البته وزیر خارجه و وزارتخانه متبوعش هوشیار هستند و بلافاصله تکذیب میکنند؛ مانند دیروز که رئیس دستگاه دیپلماسی، وزارت خارجه را دستگاهی حاکمیتی و فراجناحی دانست و گفت: این وزارتخانه مسئول پیگیری اهداف ملی در صحنه بینالمللی است و طبق مقررات به هیچوجه در مسائل داخلی دخالت نکرده و مجاز به همراهی یا مخالفت با افراد و احزاب و گروههای سیاسی در انتخابات نیست. محمدجواد ظریف به همه افراد، احزاب و جناحهایی که در چارچوب قانون برای حضور در انتخابات فعالیت میکنند، ادای احترام کرد. وی با تاکید بر اهمیت برگزاری انتخابات پرنشاط به عنوان مهمترین پشتوانه مردمی جمهوری اسلامی ایران در پیگیری اهداف سیاست خارجی خود در شرایط حساس کنونی، اظهار امیدواری کرد: ملت بزرگ و فهیم ایران با حضور گسترده و هوشمندانه در دو انتخابات پیش رو بار دیگر همچون خرداد92 حماسهای از مردمسالاری دینی، اقتدار ملی و انتخاب هوشمندانه را به ثبت رسانده و دولت را در پیگیری بهتر منافع ملی در سطح بینالمللی یاری کنند.
آرمان- فریبا نهاوندی: حدود 6ماه از روز توافق در وین و عکس یادگاری معروف وزرای خارجه 6 قدرت جهانی با وزیر خارجه کشورمان میگذرد. دریای طوفانی تنشهای دیپلماتیک ما با غرب اکنون آرامتر شده و روز اجرا نیز که مانند جزیره بعدی هدف فتح ناوگان دیپلماسی کشور است از هماکنون در دیدرس دیدهبانان قرار گرفته است. در این رهگذر البته طبیعتا چالشها نیز فراوان بوده و طرف مقابل با هر بهانه مترصد فرصتی برای گرفتن امتیازهای بیشتر است. بهانههایی که هر از چندی و تحتتاثیر لابیهای فشار در آمریکا از سوی دولتمردان این کشور روانه شده و البته در بیشتر موارد نیز با مقاومت و تدبیر دستگاه دیپلماسی کشور خنثی شدهاند. اتفاقی که در دنیای سیاست به دیپلماسی پویا و سیال معروف است.
تک و پاتک دیپلماتیک
در همین راستا نیز روز پنجشنبه جان کربی از بررسی تحریمهای جدید علیه ایران سخن گفت. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در اینباره گفت: «آزمایشهای موشکی ایران برایمان نگرانکننده است؛ پیشتر به این آزمایشها (با تحریم) پاسخ دادهایم و در آینده هم این کار را خواهیم کرد.» تحریمهایی که البته وزارت خزانهداری آمریکا پیشنویس آن را نوشت ولی لحظاتی قبل از اجرایی شدن، تا اطلاع بعدی معلق شد. همچنین کربی درباره شایعات مربوط به پادرمیانی وزارت خارجه آمریکا نزد مقامات وزارت خزانهداری این کشور برای تعلیق تحریمهای موشکی نیز افزود: «مباحثات بین وزارتخانهای همیشه بوده و هست؛ پیشتر هم با آنها درباره مقابله با ایران، رایزنی کرده بودیم.» این در صورتی است که دکتر روحانی پس از مطرح شدن بحث تحریمهای موشکی آمریکا در یک نقشآفرینی دیپلماتیک در امتداد واکنشهای جدی مسئولان وزارت خارجه با ارسال نامهای صریح به وزیر دفاع بر تسریع در روند ساخت موشکهای دفاعی تاکید کرد و به همین دلیل اجرای تحریمها به تعلیق درآمد.
روز اجرا نزدیک است
از سوی دیگر در ادامه حرکت مرحله به مرحله به سوی حل کامل و عملی پرونده هستهای روز پنجشنبه، جان کری وزیر خارجه ایالات متحده با بیان اینکه اجرای توافق جامع هستهای به زودی انجام میشود، گفت: «اگر همه چیز خوب پیش برود توافق هستهای در چند روز آینده اجرا خواهد شد. ایران تنها چندروز تا اجابت کامل توافق هستهای تابستان گذشته فاصله دارد، اقدامی که آمریکا و دیگر کشورهای غربی را مجاب خواهد کرد فورا بسیاری از تحریمها علیه جمهوری اسلامی را تعلیق کنند.» وی ادامه داد: «دولت اوباما آماده است در آن روز در مورد تحریمهای نفتی، بانکی و تجاری ایران در ارتباط با فعالیت هستهای که قول لغو آنها به عنوان بخشی از توافقنامه ماه ژوئن داده شده است، عمل کند.» کری در ابتدای سخنانش با خبرنگاران در سالن کنفرانس خبری وزارتخانه تحت امرش از توافق هستهای با ایران به عنوان موضوع مهمی یاد کرد که بناست در رزومه وی به عنوان وزیر خارجه دولت دوم اوباما باقی بماند. وی همچنین اظهار داشت: « در این خصوص امروز صبح با ظریف صحبت کردهام.». وزیر خارجه آمریکا با اشاره به مساله سوریه اذعان داشت که در حاشیه گفتوگو با وزیر خارجه کشورمان از خدشهدار نشدن روند صلح در سوریه تحت تاثیر اختلافات ایران و عربستان نیز اطمینان حاصل کرده است. شبکههای خبری آمریکا سخنان کری را شروع مرحله جدیدی از حل مساله ایران دانستهاند.
حقشناس: طرفهای حقوقی برجام دولتها هستند
یک کارشناس امور سیاسی به آرمان میگوید: «تیمهای حقوقی طرفین به هر حال دولتها هستند، فارغ از جنجالهای رسانهای. لذا بر اساس آنچه دولتها عنوان میکنند به نظر میرسد که برجام در مسیر منطقی خود البته با برخی افت و خیزها در حال رسیدن به مرحله نهایی است و طبیعتا به نظر میرسد که تا پایان دی ماه بخش جدی از مسیر به خصوص حل تحریم سوئیفت پیموده شود.» محمدجواد حق شناس، در خصوص بحثهای مطرح شده در خصوص وضع تحریمهای جدید و نحوه مقابله ایران با این تحریمها نیز میافزاید: «اینکه طرفین به هر حال بیش از سی و چند سال است که سابقه تقابل دارند و علی القاعده عادت دارند به نوعی ادامه تقابل. در عین حال گروههایی سیاسی نیز در هر دو سو وجود دارند که چندان موافق برجام نبوده و نیستند و تلاش بسیار پررنگی را در رابطه با عدم توفیق برجام میکنند. این مساله نباید هیچ وقت فراموش شود که برجام مخالفینی بهشدت قدرتمند و صاحب نفوذی داشته که به هر حال تلاش زیادی کردهاند به نتیجه نرسد و تاکنون موفق نشدهاند.» وی درباره برخی انتقادات رسانهای نسبت به گفتوگوهای ظریف و جان کری در خصوص سوریه و عربستان، با مرتبط دانستن این گفتوگوها به هماهنگیهای دیپلماتیک جهت اجرای برجام، عرصه سیاست را عرصهای پیچیده و بههم پیوسته خواند.
- ۹۴/۱۰/۱۹