شماره ۳۴۵۱ | ۱۳۹۴ چهارشنبه ۷ بهمن اعتماد
سه تیتر محم روزنامه اعتماد
١) دیدار تاریخی با پاپ در واتیکان و تقدیم دو هدیه‌ایرانی به وی ٢) حضور به همراه نخست‌وزیر ایتالیا در مراسم
عقد قراردادهای تجاری میان دو کشور و بخش‌های خصوصی ٣) تضمین پرداخت بودجه خرید هواپیما برای ایران از سوی یک شرکت بیمه ایتالیایی ٤) رعایت احترام کامل به روحانی با پوشاندن مجسمه‌های برهنه در بازدید از قصر کاپیتول
گروه سیاسی|«پیش از ظهر سه‌شنبه»، «میدان اصلی شهر واتیکان» با چاشنی «تدابیر شدید امنیتی»، آماده بود برای یک «دیدار تاریخی». حسن روحانی رییس‌جمهور ایران با استقبال گرم وارد محل اقامت پاپ فرانسیس می‌شود. دیدار خصوصی پشت درهای بسته؛ دیداری که حدود ٤٠ دقیقه به طول می‌انجامد تا تاریخ را باز هم برای روسای جمهور ایران تکرار کند تا واتیکان مقر رهبر کاتولیک‌های جهان، مراسم استقبال رسمی از حسن روحانی را با اهدای مدال به جای آورد و در مقابل از رییس‌جمهور ایران یک آلبوم از تصاویر آثار استاد محمود فرشچیان را به همراه یک تخته فرش دستباف شهر قم هدیه بگیرد. رییس‌جمهور اسلامی ایران و رهبر کاتولیک‌های جهان، در این دیدار با تاکید بر اینکه ادیان الهی و آسمانی، مروج صلح و پرهیز از خشونت و افراطی‌گری هستند، ملت‌ها و کشورهای جهان را به تلاشی فراگیر برای استقرار صلح در جهان فراخواندند. حسن روحانی و پاپ فرانسیس رهبر کاتولیک‌های جهان همچنین لزوم همراهی و همکاری بیشتر کشورها و سازمان‌های بین‌المللی را برای رفع آلام بشری و توقف هر چه سریع‌تر درگیری و جنگ مورد تاکید قرار دادند. استقبال از توافق هسته‌ای و اهمیت تعهد طرفین بر اجرای آن، مباحث مربوط به خاورمیانه و ضرورت تلاش برای حل و فصل سیاسی مسائل این منطقه از دیگر محورهای مورد گفت‌وگو در این نشست بود. به نوشته خبرگزاری آنسا، پاپ به هنگام با روحانی ضمن تشکر از روحانی به دلیل سفر به واتیکان، گفت: «من امید زیادی به برقراری صلح در جهان دارم. » روحانی هم با ابراز خرسندی از دیدار با پاپ و آرزوی موفقیت برای وی، گفته است: «برای من دعا کنید. » بعد از این دیدار، هم واتیکان بیانیه‌ای صادر و اعلام کرد که پاپ از روحانی خواسته است به جلوگیری از رشد تروریسم و مبارزه با افراط‌گرایی کمک کند. در دومین روز سفر به ایتالیا اما همه‌جا صحبت از «استقبال درخشان» می‌شود. نخستین سفر به اروپا، نخستین دیدار با رییس‌جمهور ایتالیا و نخستین گام برای بهبود اقتصاد، زبانزد کشورهایی قرار می‌گیرد که همگی گوشه‌نشینی ١٠ ساله ایران را در عرصه دیپلماسی دیدند. حل پرونده هسته‌ای را دیگر نباید در لغو تحریم‌های اقتصادی جست‌وجو کرد. مذاکرات دو ساله دستگاه دیپلماسی حالا در لغو تحریم‌های سیاسی به ثمر می‌نشیند. تحریم‌هایی که ممنوعیت کشورهای قاره سبز از حضور مقامات ایرانی را به همراه داشت، به استقبالی باشکوه تبدیل می‌شود. همزمان با سفر رییس‌جمهور کشورمان به ایتالیا، رسانه‌های خارجی ضمن پوشش کامل این رویداد خبری بر اهمیت بالای سفر روحانی به ایتالیا آن هم تنها چند روز پس از لغو تحریم‌ها تاکید می‌کنند. روزنامه فایننشیال تایمز از استقبال درخشان از حسن روحانی در بدو ورود به رم، پایتخت ایتالیا می‌گوید و روحانی را به عنوان اولین رییس‌جمهور ایران خطاب می‌کند که در بیش از یک دهه گذشته در یک بازدید رسمی به اروپا سفر می‌کند. روحانی که به همراه یک هیات ١٥٠ نفره به ایتالیا سفر کرده است، عصر روز دوشنبه در یک ضیافت شام مهمان بیش از ١٠٠ مدیرعامل شرکت‌های ایتالیایی و وزیران ارشد کابینه این کشور و متئو رنتسی، نخست‌وزیر ایتالیا بود. گزارش رسانه‌های ایتالیایی از این ضیافت نشان می‌دهد که غذاها و دسرهای متنوع و اعلایی در آن سرو شده است. سفر روحانی ابتدا با دیدار رییس‌جمهور این کشور در رم آغاز شد و با دیدار پاپ فرانسیس خاتمه خواهد یافت؛ کسی که تلاش می‌کند روابط میان مذاهب از جمله اسلام و مسیحیت را تقویت کند. به نوشته فایننشیال تایمز، این سفر از نظر اقتصادی برای ایتالیا بسیار حائز اهمیت است و یک پیروزی برای رم محسوب می‌شود؛ کشوری که به طور کلی با دولت‌ها می‌تواند تعامل و گفت‌وگو برقرار کند. رویترز نیز با اشاره به سفر رییس‌جمهور روحانی به ایتالیا گزارش داد: حضور آقای روحانی در ایتالیا با استقبال گرم و قراردادهای تجاری همراه بود. ایرانی‌ها قراردادهایی به ارزش ١٧ میلیارد دلار و در حوزه انرژی، ساخت‌و‌ساز، فولاد، کشتی‌سازی و... امضا کرده‌اند. حسن روحانی علاوه بر رییس‌جمهور، نخست‌وزیر و مقامات بلندپایه ایتالیا با پاپ فرانسیس در واتیکان نیز دیدار کرده است. وی همچنین در نشستی با حضور بیش از ٥٠٠ فعال اقتصادی ایتالیا سخنرانی کرد. همچنین شبکه سی‌ان‌ان گزارش داد: سفر روحانی برای ملت و دولت ایتالیا بسیار حایز اهمیت است. ایتالیایی‌ها برای استقبال از هیات ایرانی سنگ تمام گذاشتند. کاروان استقبال‌کننده از رییس‌جمهور ایران و هیات همراه وی را ٤٥ خودروی زرهی و هشت موتوسیکلت همراهی می‌کردند. به گزارش سی‌ان‌ان، این کاروان حتی از کاروان رییس‌جمهور اوباما هم‌زمانی که به رم سفر کرد بزرگ‌تر بود. ایتالیایی‌ها هر آنچه در چنته داشتند رو کردند. شبکه بلومبرگ نیز در گزارشی اعلام کرد: ایتالیا با قراردادهای چند میلیارد دلاری با ایران به دنبال جبران در این کشور است. در سفر روحانی به ایتالیا دو طرف قراردادهایی تجاری به ارزش ٢٠ میلیارد یورو (٢٢ میلیارد دلار) امضا کردند که حوزه‌های صنعت از گاز طبیعی گرفته تا خط آهن پر سرعت را شامل می‌شود. رییس‌جمهور ایران نیز برای انعقاد قراردادهای تجاری تلاش می‌کند. خودروسازی فیات و هواپیماهای ایرباس جزو فهرست خواستنی‌ها در سفر روحانی به اروپا هستند. سرجیو مارچیونه، مدیر اجرایی شرکت فیات نیز در ضیافت شام با رییس‌جمهور ایران در رم حضور داشته است. به گزارش بلومبرگ، روحانی در فرانسه نیز احتمالا قراردادی برای خرید ١١٤ فروند هواپیمای ایرباس با هدف ارتقای ناوگان هوایی‌اش امضا خواهد کرد. این قرارداد شامل سفارش خرید مدل سوپر جیمبو A٣٨٠ می‌شود و بنابر گزارشات منتشر شده در ایران ممکن است علاوه بر این، در این سفر قراردادهایی با شرکت پژو و رنو امضا شود. اما نکته جالب توجه در سفر روحانی به ایتالیا، حضور وی در یکی از موزه‌های شهر رم بود. حضوری که باعث شد مسوولان موزه «کاپیتولین» این شهر مجسمه‌های برهنه را به احترام رییس‌جمهور ایران بپوشانند.
فصل تازه‌ای در روابط ایران و ایتالیا آغاز شده است
رییس‌جمهور پس از امضای ١٤ سند همکاری میان مقام‌های ارشد تهران و رم، تاکید کرد که فصل تازه‌ای در روابط ایران و ایتالیا آغاز شده است و دو کشور مصمم هستند سطح همکاری‌های خود را در همه حوزه‌ها افزایش دهند. حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی دوشنبه شب در نشستی خبری با حضور نخست وزیر ایتالیا گفت: حوزه‌های انرژی، فناوری‌های نوین، صنعت، معدن، کشاورزی و فرهنگی، از جمله حوزه‌های همکاری‌های مشترک دو کشور هستند و جمهوری اسلامی ایران برای ورود سرمایه و فناوری‌های جدید و در نهایت همکاری برای تولید و صدور محصولات مشترک آمادگی دارد. رییس‌جمهور روابط ایران و ایتالیا را بسیار دیرینه خواند و تاکید کرد: ایتالیا در دوره‌ای، نخستین شریک تجاری ایران در اتحادیه اروپا بود و مطمئن هستیم که در فصل جدید نیز همکاری‌های دو کشور گسترش بیشتری خواهد یافت. روحانی با اشاره به ضرورت سرمایه‌گذاری‌های مشترک در بخش‌های مورد علاقه دو کشور گفت: ایران با موقعیت ویژه و نقطه اتصال آسیای مرکزی، قفقاز و اقیانوس هند می‌تواند هاب صادرات مشترک دو کشور باشد. رییس‌جمهور همچنین به ضرورت حضور فعال‌تر بخش‌های خصوصی دو کشور اشاره و اظهار کرد: دولت‌های ایتالیا و ایران تمام تلاش خود را برای پشتیبانی و حمایت از فعالیت‌های بخش‌های خصوصی دو کشور به‌کار می‌گیرند. روحانی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع صلح و امنیت منطقه‌ای اشاره کرد و با تاکید بر اینکه دستاورد این سفر فراتر از گرم شدن روابط دوجانبه است چرا که می‌تواند کمکی به تقویت صلح و ثبات جهانی به عنوان آرمان بزرگ دو کشور باشد، گفت: ما همکاری‌های خود را در راستای منافع دو ملت و صلح و ثبات در منطقه و جهان بیش از پیش گسترش خواهیم داد. روحانی در ادامه به موضوع برجام اشاره کرد و گفت: توافق هسته‌ای نشان داد که دیپلماسی بهترین راه برای حل و فصل مسائل و صلح پایدار است و حال چرا برجام نتواند به عنوان الگویی برای حل و فصل مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی و به ویژه مشکلات خاورمیانه و شمال آفریقا تبدیل شود؟ ما باید از طریق سیاسی مسائل منطقه را حل و فصل کنیم.
نخست‌وزیر ایتالیا نیز در این نشست خبری، اشتراکات فرهنگی و روابط دیرینه دو تمدن ایران و رم را پشتوانه قوی در روابط پایدار دو ملت دانست و اظهار کرد: ایتالیا در ضرورت نیازمندی جهان به صلح و دوستی، با ایران اشتراک نظر دارد. متئو رنتسی با اشاره به اهمیت توافق هسته‌ای گفت: این توافق نه تنها آغاز فصل جدیدی در مناسبات و روابط ایران و جهان بود بلکه گام مهمی برای صلح و ثبات برای کل منطقه محسوب می‌شود. نخست وزیر ایتالیا تصریح کرد: برجام نشان داد که اگر توانستیم در موضوع هسته‌ای به توافق برسیم درباره تمام مسائل منطقه‌ای نیز می‌توانیم به تفاهم و توافق دست یابیم. وی با تاکید بر نقش و جایگاه برجسته ایران در معادلات منطقه‌ای گفت: ایران می‌تواند در دستیابی به صلح و دموکراسی در منطقه نقش مهم و قابل توجهی داشته باشد.
علاقه‌مند به پیشگامی ایتالیا برای حضور در ایران هستیم
حسن روحانی همچنین شامگاه دوشنبه در دیدار متئو رنتسی، نخست‌وزیر ایتالیا گفت: پیام انتخاب ایتالیا برای اولین سفر بعد از اجرای برجام این است که ایران به دلیل روابط دوستانه و نزدیک و همکاری‌های گسترده‌ای که از سالیان گذشته با ایتالیا داشته اکنون نیز تمایل دارد فصل نوینی از روابط دوجانبه و منطقه‌ای را با این کشور آغاز کند. رییس‌جمهور با اشاره به اینکه مردم ایران سابقه نیکی از حضور و همکاری فعالان اقتصادی ایتالیا در کشورمان دارند، اظهار کرد: در وضعیت جدید پس از اجرای برجام علاقه‌مندیم که ایتالیا پیشاپیش کشورهای اروپایی برای حضور و تعامل سازنده با اقتصاد ایران پیشگام باشد. روحانی ثبات و امنیت، نیروی انسانی با استعداد و تحصیلکرده، منابع سرشار انرژی، موقعیت ممتاز جغرافیایی، اتصال به آب‌های آزاد و خطوط ریلی گسترده را از مزیت‌های برجسته کشورمان در عرصه اقتصادی و سرمایه‌گذاری برشمرد و اظهار کرد: ایران به دنبال جذب سرمایه‌گذاری مشترک، فناوری‌های نوین و همکاری‌های صادراتی است و از عموم فعالیت‌ها در این راستا حمایت می‌کند. رییس‌جمهور بخش خصوصی دو کشور را کلید گشایش فصل نوین همکاری‌های اقتصادی تهران - رم عنوان کرد و گفت: ایران برای گسترش تعاملات بین‌المللی خود اراده جدی دارد و از فعالان بخش خصوصی ایتالیا برای حضور در اقتصاد پرظرفیت خود دعوت به عمل می‌آورد. متئو رنتسی، نخست‌وزیر ایتالیا نیز در این دیدار با بیان اینکه «امروز صفحه جدیدی از همکاری‌های دو کشور در عرصه‌های مختلف آغاز شده است»، گفت: به خوبی واقف هستیم که ایران روحیه همکاری بالایی دارد و صراحتا اعلام می‌کنم که ایران نقش‌آفرین بسیار مهمی در کل منطقه است. نخست وزیر ایتالیا تصریح کرد: ایتالیا در رابطه با ایران فقط به دنبال تعاملات اقتصادی نیست، بلکه خواهان همکاری نزدیک برای ثبات و توسعه در عرصه منطقه‌ای و جهانی است. رنتسی با تاکید بر اینکه «شما نباید ایتالیا را همکار خود بلکه باید کشور خودتان بدانید»، ادامه داد: ما تبادلات فرهنگی، دانشگاهی و علمی را اساس همکاری‌های دو کشور می‌دانیم و به همکاری‌های فرهنگی و علمی با ایران متعهد هستیم. نخست‌وزیر ایتالیا با اشاره به ظرفیت‌های فراوان اقتصادی و نیروی انسانی تحصیلکرده در ایران اظهار کرد: ایتالیا نه تنها با ایران به صورت دوجانبه بلکه در گستره سراسر منطقه همکاری و تعامل خواهد داشت و بنده از طرف دولت ایتالیا آمادگی کامل کشورم را برای همکاری‌های گسترده با جمهوری اسلامی ایران اعلام می‌کنم.
زمان جبران زیان‌ها فرا رسیده است
رییس‌جمهور در نشستی با بازرگانان ایرانی و ایتالیایی در رم، با تاکید بر اینکه تهران در همکاری‌ها و سیاست اقتصادی خود، پیگیر یک همکاری و مشارکت برد- برد است، گفت: جمهوری اسلامی ایران به عنوان امن‌ترین و باثبات‌ترین کشور منطقه، پذیرای کارآفرینان و سرمایه‌گذاران خارجی و از جمله ایتالیایی است. حسن روحانی روز سه شنبه و در ادامه سفر خود به ایتالیا اظهار کرد: از تحریم‌ها، اتحادیه اروپا و ایران متضرر شدند و اکنون با گشوده شدن فصل جدیدی در روابط و تعاملات تهران با جهان، زمان جبران زیان‌ها فرا رسیده است. روحانی با تشریح دستاوردهای دولت یازدهم به ویژه در عرصه اقتصادی، به کاهش تورم، خروج از رکود و آغاز رونق اقتصادی طی دو سال گذشته اشاره کرد و گفت: این دستاوردها در حالی انجام شد که تحریم‌های ظالمانه همچنان ادامه داشت. روحانی با اشاره به اینکه همه کشورها از جمله اتحادیه اروپا به دنبال پیروزی توافق هسته‌ای بودند، اظهار کرد: دلیل چنین مطالبه‌ای این بود که نتیجه مذاکرات برد- برد و به نفع همه بود. رییس‌جمهور جلسه حاضر را یکی از آثار و برکات توافق هسته‌ای و رفع تحریم‌ها دانست و گفت: امروز شرایط برای سرمایه‌گذاری، انتقال فناوری و هدف‌گیری بازارهای جدید صادراتی و مشترک، کاملا آماده است و جمهوری اسلامی ایران تعاملات اقتصادی خود را با رویکرد سود دو طرفه و برد - برد پیگیری می‌کند. روحانی با اشاره به اینکه ایران امن‌ترین و باثبات‌ترین کشور منطقه است، گفت: ایران قصد حمله به کشورهای دیگر و دخالت در امور داخلی هیچ کشوری را ندارد و در عین حال با قدرت از سرزمین خود دفاع می‌کند و از سوی دیگر قوانین و مقررات ایران برای سرمایه‌گذاری کاملا قابل اعتماد بوده و ملت ایران در هیچ شرایطی تعهدات بین‌المللی خود را نقض نکرده است. در این دیدار وزیر امور خارجه ایتالیا نیز در سخنانی با اشاره به تمایل و اراده جدی کشورش برای گسترش هر چه بیشتر روابط با تهران اظهار کرد: به دنبال توافق هسته‌ای، فصل جدیدی در روابط مثبت و سازنده دو کشور آغاز شده و این توافق الگویی است برای اینکه بتوان مسائل منطقه را با مذاکره و گفت‌وگو حل و فصل کرد. «پائولو جنتیلونی»، سفر دکتر روحانی به کشورش را بعد از توافق هسته‌ای دارای ارزش تاریخی دانست و گفت: این سفر نشأت گرفته از دوستی عمیق، صمیمی و دیرینه دو ملت ایران و ایتالیا است. وی با بیان اینکه شرکت‌های ایتالیایی حتی در دوران بسیار دشوار روابط ایران با غرب، همکاری با شرکای ایرانی خود را قطع نکردند، اظهار کرد: امروز شرکت‌های مختلف اقتصادی ایتالیا اشتیاق فراوانی دارند که سطح مناسبات و همکاری‌های خود را با جمهوری اسلامی ایران هر چه بیشتر ارتقا دهند.
گروه سیاسی| تحرکات دولتمردان تدبیر، حکایت از امیدواری‌ها در تغییر نتایج دارد. رایزنی‌ها پشت درهای بسته، اگر تاکنون چراغ مذاکرات را خاموش نگه داشت، با اعلان مسوولان کشور ادامه مسیر را در روشنای امید می‌پیماید. دیروز، از صف همراهان رییس دولت خبرهای خوبی برای تحقق وعده‌ای دیگر به گوش رسید. خبرهایی که نوید شیوه اجرای برجامی داخلی را می‌دهد، با اخبار جهانگیری و نوبخت تکمیل می‌شود. معاون اول رییس‌جمهور با لغو سفر خود به قزوین، نخستین زنگ انتخاباتی دولت را به صدا در آورد. سفری که به دلیل رایزنی درباره احراز صلاحیت‌های نامزدهای انتخابات هفتم اسفند انجام نشد، نشان از اجرای ماموریتی دارد که از سوی رییس دولت به وی محول شده است. جهانگیری اما یگانه مامور دولت نیست. در جناحی که برای بازگشت خدمتگزاران انقلاب به عرصه کشورداری شکل گرفته است، نام محمود علوی و عبدالرضا رحمانی هم به چشم می‌خورد. وزرای اطلاعات و کشور هم از همان روزی که روحانی قلم بر دست گرفت تا چاره‌ای برای خواست اکثریت کاندیداها بیندیشد، رایزنی‌های خود را آغاز کردند، اما باز هم در سکوت؛ سکوتی که گهگاه با ابراز امیدواری این دو ادامه می‌یافت این‌بار در نشست خبری سخنگوی دولت می‌شکند. نوبخت از تریبونی رسمی از رایزنی‌ها در قالب برقراری تماس‌هایی غیررسمی یاد می‌کند. تماس‌هایی با هر کسی که می‌تواند مساله رد صلاحیت‌ها را به‌گونه‌ای حل کند، از سوی رییس دولتی انجام می‌شود که برگزاری یک انتخابات پرشور را از مدت‌ها قبل وعده می‌دهد. نوبخت از دیدار‌های مرسوم روحانی با رهبری معظم انقلاب می‌گوید و هرچند به طور قطع در مورد رایزنی رییس‌جمهور با ایشان خبر نمی‌دهد، اما انتخابات را از آن دست مسائل مهمی می‌داند که می‌تواند در صحبت‌های روحانی با رهبری انقلاب مطرح شود. نوبخت که داشتن هرگونه توقعی فراقانونی را نفی می‌کند، دولت را امیدوار به عدالت شورای نگهبان می‌داند؛ عدالتی که می‌تواند همه‌چیز را مهیای یک خبر کند؛ خبری که باید در لیست نهایی شورای نگهبان جست‌وجو کرد.
لغو سفر جهانگیری
سفر اسحاق جهانگیری به استان قزوین، جهت شرکت در اجلاس سراسری نماز به دلیل پیگیری آخرین وضعیت نامزدهای انتخابات لغو شد. این تنها یک معنا دارد؛ هنوز امید برای تایید صلاحیت برخی نامزدهای رد صلاحیت شده وجود دارد. حتی اگر در حد همان ١٠ تا ١٥ درصدی باشد که پیش‌تر از اینها ره‌پک، عضو حقوقدان شورای نگهبان آن را پیش‌بینی کرده بود. اسحاق جهانگیری معاون اول رییس‌جمهور قرار بود دیروز برای شرکت در بیست و چهارمین اجلاس سراسری نماز و افتتاح و بازدید از چند طرح عمرانی به استان قزوین سفر کند، که خبرگزاری ایسنا گزارش داد به دلیل رایزنی درباره احراز صلاحیت نامزدهای انتخابات هفتم اسفند ماه این سفر انجام نشد. این در حالی است که در روزهای پیش از آن هم اسحاق جهانگیری مشغول برخی رایزنی‌های جدی در همین رابطه با مقامات عالی نظام بوده است. تا حالا اما درباره نتیجه این دست رایزنی‌ها هیچ اظهارنظر مشخصی صورت نگرفته است. چیزی که شاید دولتی‌هایی چون اسحاق جهانگیری آن را برای بعد از رسیدن به نتیجه روشن رایزنی‌ها اعلام کنند. در پی دستور رییس‌جمهوری به معاون اول رییس‌جمهور و وزرای اطلاعات و کشور برای پیگیری وضعیت نامزدهایی که صلاحیت آنها توسط هیات‌های نظارت احراز نشده است، در روزهای اخیر جلسات متعددی برای تامین حقوق شهروندان و ایجاد فضای با نشاط سیاسی برای حضور همه سلایق در انتخابات برگزار شده است.
گروه سیاسی| وعده‌ای که برای رایزنی‌ها داده می‌شود با برقراری تماس‌هایی غیررسمی، به تحقق نزدیک می‌شود. تماس‌هایی با هر کسی که می‌تواند مساله رد صلاحیت‌ها را به‌گونه‌ای حل کند، از سوی رییس دولتی انجام می‌شود که وعده برگزاری یک انتخابات پرشور را به خوبی به خاطر دارد. نشست خبری سخنگوی دولت، در روز اعلام اسامی کاندیداهای تایید صلاحیت شده خبرگان، برگزار شد تا عملکرد ١٠ روز گذشته دولت از سوی نوبخت اعلام شود. رد صلاحیت‌هایی که نصیب چهره‌هایی با سابقه که بعضا نمایندگی مجلس را در کارنامه خود دارند شده است، با وعده شخص رییس‌جمهور در انتظار نتایجی متفاوت‌تر از آنچه که در لیست اولیه شورای نگهبان قرار گرفته، است. حسن روحانی که در نخستین روز از اجرایی شدن برجام، به رد صلاحیت‌شده‌های مجلس شورای اسلامی اعلام کرد که به عنوان رییس‌جمهور از تمام ابزار قانونی برای حل این مشکل استفاده خواهد کرد، گویا با اقدامات خود، گام‌های خوبی در این زمینه برداشته است. نوبخت درباره رایزنی رییس‌جمهور با شخص رهبری در خصوص رد صلاحیت‌ها می‌گوید: رییس‌جمهوری جلسات منظمی با رهبری دارند، قطعا مسائل مهم کشور مورد بحث قرار می‌گیرد و یکی هم همین مساله مهم است اما چون به طور مشخص در این باره اطلاع ندارم نمی‌توانم با قاطعیت بگویم که این موضوع مطرح شده است یا خیر. وی با بیان اینکه با کسانی که می‌توانند در راستای بحث تایید صلاحیت‌ها موثر باشند تا جایی که امکان پذیر بود، تماس‌های غیررسمی برگزار شد از امیدواری دولت به عدالت شورای نگهبان یاد می‌کند که می‌تواند مشکل را در چارچوب قانون حل کند. سخنگوی دولت با تاکید بر اینکه ما هم هیچ توقعی را فراتر از قانون نداریم، تاکید می‌کند: قانون نهادهای چهارگانه تایید صلاحیت را مشخص کرده است. اگر مراجع چهارگانه تایید کردند و این افراد طی سال‌ها خدمات هم نشان دادند که می‌توانند برای نظام خدمتگزاران خوبی باشند، انتظار داریم به جمع خدمتگزاران بازگردند و توفیق خدمت داشته باشند. نوبخت همچنین با اشاره به سخنان رییس‌جمهور در جمع استانداران و فرمانداران، آن را انتقاد به عملکرد شورای نگهبان ندانست و با اشاره به اینکه این صحبت‌ها در زمانی صورت گرفت که هنوز شورای نگهبان وارد مرحله رد یا تایید صلاحیت کاندیداها نشده بود، گفت: چنین قیاسی درست نیست و در این مقطع شورای نگهبان وارد عمل نشده بود. سخنگوی دولت همچنین با اشاره به اعتراضاتی که در خصوص آمار بالای تایید صلاحیت‌ها از سوی هیات‌های اجرایی شکل گرفته گفت: به دفعات وزیر کشور پاسخ داد که هیات‌های اجرایی، مر قانون را اجرا کردند، چرا که نباید سلیقه خود را اعمال کنند و چنین اختیاری ندارند. اکنون هم انتظار ما از مجریان بعدی در هیات نظارت و شورای نگهبان این است که قانون را اجرا کنند که البته امیدوار هم هستیم ان شاءالله این اتفاق خواهد افتاد. نوبخت تاکید کرد: در مواردی هم که بازبینی لازم است انجام شود تا ان شاءالله احقاق حق شود. نوبخت در پاسخ به اقدامات وزرای کشور و اطلاعات در اجرای دستور رییس‌جمهور در خصوص ورود به مساله رد صلاحیت‌ها و مذاکره با شورای نگهبان گفت: در این زمینه معاون اول و وزرای کشور و اطلاعات جلساتی داشته‌اند که نتایج آن را باید در اعلام نتایج شورای نگهبان جست‌وجو کنیم. گزیده پاسخ‌های محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت به سوالات خبرنگاران در ادامه می‌آید:
در حال حاضر بررسی بودجه در کمیسیون‌های مجلس شورای اسلامی آغاز شده است. در جلسه اول کمیسیون برنامه و بودجه کلیات بودجه ٩٥ با آرای قابل توجهی تصویب شد و در جلسه دوم نیز بحث درآمدها انجام شد. امیدواریم به صورتی کار پیش برود که در آغاز سال آینده بودجه داشته باشیم.
اینکه دولت یا هیات وزیران مصوبه‌ای داشته باشد تا از تهران به امریکا یا هر کشور دیگری پرواز مستقیم برقرار شود در حوزه کار دولت نیست. شرکت هواپیمایی بر اساس برنامه‌های خود می‌تواند به هر نقطه‌ای پرواز ایجاد کند اما قبل از اجرای برجام برخی پروازها را نداشتیم و حتی سوخت‌گیری در برخی کشورهای اروپایی ممکن نبود. امیدواریم شرکت هواپیمایی بتواند به اقصی نقاط دنیا پرواز داشته باشد.
اگر قرار باشد رفع تحریم‌ها همان چند ده میلیارد دلاری باشد که آزاد می‌شود در طی دوره‌ای ٦٠٠ و ٧٠٠ میلیارد دلار صرف شد. از اینکه با حضور هیات‌های بلند پایه خارجی کشور به بازار واردات کالا تبدیل شود اجتناب می‌کنیم و همچنین از اینکه مستقیم از تسهیلات خارجی استفاده کنیم تنها در مواردی خاص خواهد بود. ابتدا به دنبال جذب سرمایه‌گذاری خارجی هستیم که برپایه دانش و آخرین فناوری روز باشد و بتوانیم تولیدات صنعتی خود را صادر کنیم.
با توجه به اینکه سال‌ها در بازارهای جهانی حضور نداشتیم، می‌توانیم از بازار سایر کشورها برای حضور و ارایه تولیدات خود استفاده کنیم. در بین شرکت‌ها هیچ انحصاری را نمی‌طلبیم و از بین کشورهای مختلف انتخاب می‌کنیم و این قدرت انتخاب، سبب می‌شود با کشورهایی که با ما سازگارتر هستند، تعامل کنیم.
در سال گذشته هیات وزیران مصوبه‌ای داشت مبنی بر اینکه نیازی نیست سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی برای تخصیص این اعتبار از هیات وزیران مجوز بگیرد. از این رو به این سازمان اختیار داد تا حداکثر تا ٣٥ درصد به سازمان‌ها تخصیص دهد که این موضوع در مرحله تنظیم بودجه سال آینده مورد توجه قرار گرفت تا اختلاف پرداخت‌ها برطرف شود.
متاسفانه اطلاع‌رسانی غلط، غیراخلاقی و کامنت‌هایی که گذاشته می‌شود، موجب فضاسازی می‌شود و افراد بی‌گناه درگیر این موضوعات می‌شوند. بنابراین باید اخلاق رسانه‌ای و حرفه‌ای را رعایت کنیم. به خصوص خبرگزاری‌ها باید در این زمینه بیشتر توجه داشته باشند و اگر در سایتی انتقادی صورت می‌گیرد، به نقد موضوعات بپردازند.
درباره رد کلیات برنامه ششم در کمیسیون اقتصادی مجلس لازم به ذکر است که هنوز اسناد برنامه به کمیسیون داده نشد. روزی که لایحه برنامه و بودجه تقدیم شد، نامه‌ای به نمایندگان مجلس نوشتم که پیوست‌های بودجه تقدیم شده اما مجلدات برنامه ششم بسیار مفصل است. برای صرفه‌جویی اعلام کردیم کمیسیون‌ها تشکیل شود، تقدیم می‌کنیم.
جمع بندی‌های اولیه ما نشان می‌دهد رشد اقتصادی ما در ٩ ماهه اول سال مثبت است و امیدواریم آمار این رشد نیز به زودی منتشر شود. البته ما نمی‌گوییم با رشد یک درصدی در اوج قدرت هستیم اما اینکه رشد منفی ٨/٦ به رشد سه درصد رسید، به ما امید داد.
اگر منظور از پیگیری در موضوع حصر اقداماتی است که آثار آن منتهی به رفع آن باشد، این اتفاق نیفتاده است. من شاهد هستم تلاش‌های فراوانی صورت گرفته است و ما به اندازه وسع‌مان تلاش می‌کنیم. در برخی موارد حتی بیشتر از وسع‌مان تلاش کردیم اما در این زمینه تصمیم‌گیرنده نهایی دولت نیست.
اعتماد| انتخاب نشدن فیلم «نیمرخها» آخرین ساخته زنده‌یاد ایرج کریمی در بخش مسابقه سینمای ایران حواشی‌ای را برای جشنواره فجر به دنبال داشت. کسانی که فیلم را دیده‌اند، معتقدند نیمرخها شایستگی این را داشت تا در بخش مسابقه باشد. علاوه بر بحث کیفی، خیلی‌ها بر این باور هستند باید به دلیل فوت ناگهانی ایرج کریمی، فیلمش و شاید هم فیلم‌هایش در بخش ویژه‌ای در جشنواره امسال اکران می‌شد؛ سنتی که در همه جشنواره‌های جهان وجود دارد. به هر روی صبح دیروز ششم بهمن‌ماه محمد حیدری در نشست خبری از پوسترهای بخش‌های مختلف جشنواره رونمایی کرد تا اهالی رسانه تصویر معروف ایرج کریمی را بر پوستر بخش هنر و تجربه ببینند. به این ترتیب با جای گرفتن تصویر کریمی بر پوستر این بخش، علاوه بر یادبود او، بر اهمیت جایگاه این کارگردان در مقام یک فیلمساز و منتقد هم تاکید شده است. همچنین شنیده‌ها حاکی از این است که دست‌اندرکاران جشنواره برای یادبود ایرج کریمی در افتتاحیه جشنواره فیلم فجر نیز ایده‌هایی دارند. حیدری در این نشست به انتقادات دیگری نیز پاسخ داد. محمد رحمانیان یکی از کسانی بود که در هفته‌های گذشته نسبت به انتخاب نخستین فیلمش، «سینما نیمکت»، در بخش هنر و تجربه واکنش نشان داده بود. محمد حیدری در این نشست درباره انتقادات رحمانیان توضیح داد: «آقای رحمانیان از هنرمندان خوب کشورمان هستند. ما انتقادات او را شنیدیم. آقای رحمانیان با نخستین فیلم خودشان در مقام کارگردان در جشنواره امسال حضور دارند. خود تهیه‌کننده این فیلم از ابتدا دو بخش را برگزیده بود، هم نگاه نو و هم هنر و تجربه که در نهایت فیلم‌شان برای هنر و تجربه انتخاب شد. با این حال باز هم ما شنوای انتقادات او هستیم.» حیدری در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره انتخاب هیات داوری این دوره از جشنواره و انتقاداتی که مطرح شده بود هم صحبت کرد؛ «در این بخش هیات داوران سعی کردیم از طیف‌های مختلف استفاده کنیم و به خصوص در بخش سودای سیمرغ این مساله لحاظ شود. همچنین در بخش نگاه نو از داورانی بهره بگیریم که کمتر در کسوت داوری حضور داشتند. استفاده از بانوان در بخش‌های مختلف داوری در جشنواره امسال اتفاقی نیست و به این مهم توجه داشتیم. در انتخاب داوران «نگاه نو» هم بیشتر از نسل میانی سینما استفاده کرده‌ایم و تلاش شده از مجموع تجربه و نگاه و سلایق مختلف در این ترکیب حضور داشته باشند. برای انتخاب داوران به هیچ‌وجه محدودیت نداشتیم. من مسوولیتی برای اهدای جایزه ندارم و این داوران هستند که فیلم‌ها را انتخاب کرده و جایزه می‌دهند.» به گفته حیدری، کیانوش عیاری داوری این دوره از جشنواره را قبول نکرده است و قرار بوده رخشان بنی‌اعتماد نیز در هیات داوران باشد که بنی‌اعتماد به دلیل سفر به هند آن را نپذیرفته است. صحبت در مورد فیلم‌های حاضر در این دوره از جشنواره فیلم فجر، استفاده از بازیگران در سمت مشاور جشنواره، همکاری با نیروی انتظامی در ایام برگزاری جشنواره و... بخش‌های دیگری از گفته‌های محمد حیدری در نشست خبری دیروزش بود که در ادامه آنها را می‌خوانید.
بازیگرانی که به کمک ما آمدند به دلیل آوردن اسپانسر نبود. ما هم بودن و هم نبودن شهاب حسینی را به دیده منت پذیرفتیم. شهاب حسینی از هنرمندان خوب هستند چه در بخش اجرایی باشند چه نباشند. چه اشکالی دارد که با انتخاب هنرمندان بخواهیم بین آنها مقبولیت کسب کنیم. استفاده درست از هنرمندان در جایگاه خودشان از اهداف جشنواره فیلم فجر است و هنرمندان دیگری هم به جشنواره اضافه خواهند شد. مثلا کتایون ریاحی در کاخ مردمی جشنواره برنامه‌هایی دارد.
روز جمعه ۹ بهمن از مجموعه فیلم‌های برنده سیمرغ در موزه سینما رونمایی می‌شود البته نسخه برخی فیلم‌ها در این مجموعه وجود ندارد که به دلایل فنی بوده است. روز پنجشنبه برنامه تقدیر از ۱۴ دوبلور سینمای ایران را داریم و از مجموعه «صد سال موسیقی سینمای بعد از انقلاب» هم در دهه فجر رونمایی می‌شود.
آثار مختلفی که در جشنواره حضور دارند از ابتدای سال تولید خود را آغاز کرده‌اند و مورد حمایت سازمان سینمایی قرار گرفته‌اند. همه ما می‌دانیم آثاری که در جشنواره دیده می‌شوند، در سال بعد در چرخه اکران قرار می‌گیرند از همین رو سیاست‌های جشنواره و سازمان سینمایی با هم یکی است.
با نیروی انتظامی جلسه داشتیم و خوشحالیم که این همکاری شکل می‌گیرد. این دوستان برای ما امنیت ایجاد می‌کنند و ما به وجودشان مفتخریم. آنها در جشنواره وظایف خود را دنبال می‌کنند و بی‌شک مشکلی در طول جشنواره رخ نمی‌دهد. قصد بر تعامل جشنواره با نیروی انتظامی است. همه ما قوانین موجود را می‌دانیم و اصلا نیازی نیست که پلیس بخواهد ورود پیدا کند و به ما تذکری دهد. سعی می‌کنیم با همدلی و تعامل بیشتری حضور پیدا کنیم.
اگر دبیری برای چند دوره در جشنواره حضور داشته باشد، می‌تواند در همه بخش‌های تولیدی یک فیلم حضور داشته باشد و پیگیری کند و ما امیدواریم چنین اتفاقی در آیین‌نامه‌ای که باید برای جشنواره تدوین شود، بیفتد، در غیر این صورت دبیری که یک دوره در جشنواره حضور دارد نمی‌تواند روی محتوای آثار انتخابی خیلی تاثیر داشته باشد.
تنها فیلم «یتیمخانه ایران» در بخش خارج از مسابقه حضور دارد چرا که جشنواره ظرفیت زیادی ندارد تا بتواند فیلم‌های بیشتری را نمایش دهد.
امسال بخش مجزایی برای انیمیشن در جشنواره
سی و چهارم نداریم زیرا در فراخوان جشنواره انیمیشن پیش‌بینی نشده بود، اما برای حمایت از این بخش نوپا در سینمای ایران ۸ اثر رسیده به دبیرخانه جشنواره را در چند سینمای مردمی نمایش خواهیم داد و این آثار در برج میلاد نمایش ندارند و در سینماهای مردمی اکران‌هایی خواهند داشت. در صورت شایستگی، این امکان وجود دارد که جایزه ویژه‌ای از سوی ستاد برگزاری به یکی از این ۸ اثر به عنوان انیمیشن برتر اهدا شود.
هیات انتخاب ۸۵ دقیقه از فیلم دختر را دیدند و فیلم را انتخاب کردند البته بخش‌های مربوط به زمستان باقی مانده که در حال فیلمبرداری است و قرار است به نسخه اکران عمومی اضافه شود. آقای رحمانیان از هنرمندان خوب کشور هستند که انتقاداتی کردند که ما هم شنیدیم و فیلم ایشان در بخش هنر و تجربه پذیرفته شد چون تهیه‌کننده برای این بخش هم فرم پر کرده بود.
سینمای ایران به این اقتدار رسیده که افراد هم در بخش‌های اجرایی و هم بخش‌های هنری حاضر باشند و ما باید این موضوع را باور کنیم که هنرمند می‌تواند هم مشاور باشد، هم در بخش‌های اجرایی حضور داشته باشد و مطمئنا هیات داوران جشنواره به قدری با تجربه هستند که بدون در نظر گرفتن شرایط فیلم‌ها را مورد بررسی قرار دهند. از طرفی آقای میرکریمی هم فیلم خودشان را در بخش ملی ارایه دادند و این مشخص است که به سینمای ملی کشور اهمیت زیادی می‌دهند.
هیات داوران به کیفیت اصلی آثار توجه می‌کند نه اینکه این اثر از جانب چه ارگان یا سازمانی مورد حمایت قرار گرفته است. همه ما می‌دانیم تمام آثاری که در سینمای ایران تولید می‌شوند از سوی ارگان‌های مختلف حمایت می‌شوند و پشت آنها هستند. در این شرایط ما از این سازمان‌ها تشکر می‌کنیم که در کنار سینمای ایران ایستاده‌اند.
جلسه‌ای با انجمن منتقدان سینما تشکیل دادیم که پیشنهاد حضور منتقد در هیات داوران را مطرح کردند ولی اسمی را اعلام نکردند. ما پیشنهادها را می‌شنویم و در نهایت خودمان انتخاب می‌کنیم که چه داورانی حضور داشته باشند.
تعداد آثاری که در جشنواره فیلم فجر حضور پیدا کردند براساس نظر انتخاب هیات انتخاب بوده است و هیچ صحبتی درباره بخش بین‌الملل اتفاق نیفتاده است. دوست داشتیم تعداد آثار بیشتر می‌شد اما وقتی درباره کیفیت صحبت می‌کنیم باید در یک جایی بایستیم. می‌توانست تعداد آثار تا ۴۴ تا پیش برود ولی در مجموع هیچ صحبتی با بخش بین‌الملل نشده است و در آن بخش خود آقای میرکریمی تصمیم‌گیرنده هستند.
بحث زیادی درباره مستند وجود داشته که عده‌ای می‌گویند این بخش از سینما خودشان جشنواره مستقلی داشته‌اند و بیشتر این آثار دیده شده‌اند اما در آنجا همه نوع مستندی وجود دارد و ما در این بخش تعدادی از آنها را داریم. سینمای مستند، سینمای جذابی است و برخی از این فیلم‌ها بسیار چشمگیر هستند و برخی موضوعاتی که در سینمای داستانی نمی‌توانند به آنها پرداخت را در سینمای مستند می‌توانیم ببینیم و جشنواره فیلم فجر به هر حال اهمیت زیادی دارد و حضور مستندها در این جریان می‌تواند نکته مثبتی باشد.
دلیل پشت پرده‌ای برای انتقاداتی که می‌شود وجود ندارد. ما همیشه در برابر تغییرات مقاومت می‌کنیم. امسال خیلی محکم پای همه قوانین و فراخوان‌های‌مان ایستاده‌ایم. وظیفه‌مان این است که به کسانی که انتقاد کرده‌اند و می‌کنند، احترام بگذاریم. هر تغییری یک مقاومتی در برابرش وجود دارد. در جشنواره فیلم فجر همه تلاش ما این بوده است که تغییرات در راستای بهتر برگزار شدن جشنواره اتفاق بیفتد.
در رونمایی اولیه پوستر مسائل کوچکی در مورد تاریخ روی آن وجود داشت اما آن پوستر اولیه بود و پوستر نهایی الان آماده شده و امیدوارم استفاده از چهره هنرمندان در پوستر ادامه داشته باشد. البته آقای پرستویی درباره پوستر انتقادهایی داشتند که ما شنیدیم.
موضوع نمایش فیلم‌های فجر در شهرهای دیگر در دوره‌های گذشته هم مورد بحث و بررسی بوده است و ما علاقه زیادی داریم که این فیلم‌ها در دیگر شهرها هم دیده شوند اما بخشی از آن به موضوع مالی جشنواره برمی‌گردد و همچنین به تعامل میان مدیران نیز بستگی دارد. البته در این میان صاحبان آثار هم نظراتی دارند و با توجه به تعداد اکران‌ها در جشنواره آنها نگران زمان اکران عمومی می‌شوند.
در بیشتر آثار نقد اجتماعی داریم اما این به معنای سیاه‌نمایی نیست و نقطه امید هدفمندی را در فیلم‌ها می‌بینیم. من بحث سیاه‌نمایی را متوجه نمی‌شوم. بخش زیادی از فیلم‌هایی که به موضوعات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی می‌پردازند انتقاداتی هم دارند. نکات ظریفی که مطرح می‌کنند به معنی سیاه‌نمایی نیست و ما چنین چیزی در فیلم‌های امسال جشنواره ندیدیم.
منظور آقای ایل‌بیگی از اینکه بیشترین ممیزی امسال سیگار کشیدن بوده، بیشتر در خصوص ترویج سیگار کشیدن بوده است وگرنه حتما شخصیت‌هایی در فیلم‌ها هستند که سیگار می‌کشند. این اتفاق هم بیشتر به دلیل سلامت و فرهنگ سلامت در جامعه ما است، ولی ممیزی خاصی وجود ندارد و هر اتفاقی هم افتاده در چارچوب نظام بوده است. تا جایی که من اطلاع دارم اغلب فیلم‌های حاضر در جشنواره فجر پروانه نمایش دایم گرفتند و این نکته‌ای حایز اهمیت است.
«نیمرخها» نوروز اکران می‌شود
علی حضرتی، تهیه‌کننده «نیمرخها»، آخرین ساخته زنده‌یاد ایرج کریمی از تلاش برای نمایش این فیلم در اکران نوروز گروه سینمایی «هنر و تجربه» خبر داد. فیلم «نیمرخها» در غیاب کارگردان فقید آن در بخش «هنر و تجربه» سی‌وچهارمین جشنواره فیلم فجر حاضر است و نخستین نمایش آن در این جشنواره خواهد بود.
حضرتی درباره اینکه آیا با توجه به درگذشت ایرج کریمی مسوولان سی وچهارمین جشنواره فیلم فجر برنامه ویژه‌ای برای این کارگردان تدارک دیده‌اند، توضیح داد: «تا امروز هیچ تماسی از ستاد برگزاری جشنواره مبنی بر برگزاری مراسم ویژه برای این فیلمساز و منتقد سینمای ایران گرفته نشده است، اما خودمان در نظر داریم بعد از برگزاری جشنواره فیلم فجر در مراسم ویژه‌ای یاد و خاطر این منتقد و سینماگر را گرامی بداریم. همچنین پس از نمایش این فیلم در جشنواره فیلم فجر، در نظر داریم شرایط اکران فیلم را در تعطیلات نوروز در گروه سینمایی «هنر و تجربه» فراهم کنیم.»تهیه‌کننده فیلم «نیمرخها» درباره موضوع این فیلم سینمایی گفت: «واقعیت این است که به دلیل درگذشت ایرج کریمی ترجیح می‌دهم که هیچ صحبتی درباره محتوای فیلم نکنم. چون صحبت کردن درباره این موضوع را حق معنوی مولف می‌دانم و به دلیل نبود کریمی ترجیح می‌دهم درباره موضوع فیلم حرفی نزنم و قضاوت نهایی را به عهده مخاطب بگذارم. اما به عنوان تهیه‌کننده «نیمرخها» معتقدم این فیلم یک اثر خاص است.»به گفته حضرتی، «نیمرخها» ملودرامی مدرن و عاشقانه و روایتگر زندگی زوج جوانی است که مرد به دلیل بیماری سرطان روزهای آخر عمر خود را سپری می‌کند و در ادامه آن رقابتی بین مادر و همسر این مرد پیش می‌آید.
